No i jesteśmy w Sworach. Znowu. Lubimy tu być. Krótka lustracja. Wszystko na swoim miejscu. Przynajmniej na pierwszy rzut oka.
Nasza ulubiona ścieżka rowerowa ma się dobrze, jej długość nadal wynosi ok. 40 km, czyli przejście całości – poza zasięgiem naszych kijków.
Swornegacie leżą mniej więcej pośrodku, a zatem można ścieżką dotrzeć do pobliskich Brus lub w przeciwną stronę, do Chojnic.
Obydwa kierunki to ok. 20 km w jedną stronę, a więc najlepiej drogą, samochodem.
W zeszłym roku chodziliśmy do Drzewicza. Teraz parę kilometrów dalej, do Czernicy.
Za Drzewiczem ścieżka staje się ciekawsza. Więcej zakrętów, bardziej urozmaicona nawierzchnia, no i teren bardziej pofałdowany.
Więcej podejść, zejść. Czasem nieco dłuższych, czasem o większym nachyleniu. Fajne.
W stronę Chojnic ścieżka także się zmienia, głównie pod względem widokowym.
Wiedzie już skrajem parku narodowego Bory Tucholskie, zahacza o strefę brzegową Jeziora Harzykowskiego, są na niej punkty widokowe.
I więcej cienia, takiego głębokiego, chłodzącego, można powiedzieć prawdziwie leśno-drzewiastego… Nie mogliśmy jednak sycić się nim zbyt długo, bo nagle zaatakowała nas chmara komarów. I to jaka… Niespodzianka, bo na trasie można się spodziewać zgoła innych zagrożeń.
Oczywiście tego typu Dam nie napotkaliśmy, jednak adrenalinka przez chwilę przyjemnie połaskotała podniebienia. Ale pewnie gdzieś tam owe jejmoście sobie są. Lepiej już spotkać komary…
Ścieżki rowerowe mają swoją alternatywę: drogi i dróżki leśne. Całkiem miło się po nich chodzi, są twarde, szerokie i w miarę równe.
I ta cisza… Nie słyszysz szumu samochodów, nie mijają cię rowerzyści. Można stanąć i pogapić się na las, myśląc dokładnie o niczym.
I wciąż ta cisza… Ten spokój
Czasem na swej drodze można natknąć się na niespodziewane przeszkody terenowe. W aspekcie wyczynowym – bezspornie zakłócające marsz nordic walking, dezorganizujące plan treningowy.
W naszym aspekcie Klubu Włóczykijów – stanowiące dodatkowy smaczek spacerów z kijkami i przyjemne urozmaicenie.
Mała rzecz, a cieszy. Trochę tych Małych Rzeczy było mało. Nawet mniej niż w zeszłym roku.
Trzeba jednak uczciwie przyznać, że wypraw zbieraczych też było mniej. Raptem jedna. Uzbieraliśmy trochę kurek na kolację i to wszystko. Ale co połaziliśmy sobie po lesie, to nasze. Po pięciu latach odwiedziliśmy Płęsno. Miejsce to wówczas nie bardzo nam się spodobało. Plaża nad Brdą zapchana, jakieś konie z jeźdźcami na grzbietach, jakieś dziwne domki-samoróbki lub przyczepy z demobilu, jakiś camper, pamiętający chyba czasy początków fabryki Forda… Kupa końskich odchodów wszędzie. Wszędzie chaos i degrengolada. W założeniu miał to być chyba ośrodek campingowy lub jeździecki, a wyszło coś na kształt faveli w Rio. Jednak od czasów naszej ostatniej wizyty wszystko się zmieniło.
Czyściej. Pojawiły się schludne, nowe przyczepy, estetyczne trawniki, sporo małej architektury ogrodowej, wydzielony plac do nauki jazdy konnej, fajna trawka do plażowania nad Brdą. Właściciele odwalili kawał dobrej roboty.
To niewątpliwie pozytywny przykład zmian. Niestety, nie można tego powiedzieć o lasach w okolicach wsi Asmus, ulubionych terenach naszego żerowania. Jagodowiska się skurczyły, trwa jakaś dziwna wycinka drzew… Ciekawe, czy to jeszcze usuwanie skutków zeszłorocznych wichur, czy może przeniósł się w ten rejon Gang Dzięciołów, który niedawno spustoszył Białowieżę… Ale Wielkiego Dzięcioła już przecież nie ma… Nie wiemy, co o tym sądzić. W każdym razie smutno.
Nordic walking – Lubieszewo 2018
Przyjemne warunki do chodzenia. Piękna okolica, niewielu ludzi, stosunkowo mały ruch.
Mieliśmy jednak drobnego pecha. Upały, susza, więc leśne dukty nadmiernie zapiaszczone, o sypkim podłożu. Niezbyt przyjazne dla naszych kijów. A nakładek zmieniać to nam się nie chciało… Chodziliśmy zatem głównie drogami asfaltowymi, czasem tylko zapuszczając się w pola lub na leśne ścieżki.
Zazwyczaj skoro świt o poranku, bo później temperatury dawały już znać o sobie i przyjemniej było moczyć stroje kąpielowe w jeziorze Lubie, a następnie suszyć się w delikatnym cieniu, aż do kolejnego wejścia do wody. Jednak nie zaniedbywaliśmy marszów, starając się robić dziennie 5-10 km. I raczej nam się to udawało. Zazwyczaj poruszaliśmy się po którejś z trzech tras: w kierunku na Drawsko, Złocieniec lub wieś Zatonie.
Tak się jakoś dziwnie złożyło, że podczas pierwszego marszu do Zatonia nie zauważyliśmy celu naszej wyprawy. Niepostrzeżenie minęliśmy je i doszliśmy do Centrum Rekreacyjno-Wypoczynkowego „Polubie”, gdzie z niejakim zdumieniem odkryliśmy, że oto kończy się droga…
Niezła była trasa na Złocieniec. Sporo cienia. Chcieliśmy dojść przynajmniej do miejscowości Stawno ( c.a. 4 km), w okolicach której znajduje się cmentarz emigrantów estońskich. Jednak nie było nam to dane. Może więc w przyszłym roku.
Najbardziej widokową okazała się natomiast trasa do Błędna (tam i z powrotem coś ponad 4 km). Z lekkiego wzniesienia można napawać się widokiem jeziora Lubie i stwierdzić, że wcale nie jest ono takie małe (wszak jego obwód to ok. 40 km).
Droga w kierunku Drawska okazała się dość podstępna. Tuż za Lubieszewem stała się kręta, jak drogi do sławy, i na dodatek pod górkę. Łagodne wzniesienie, samochodem prawie niedostrzegalne, ciągnęło się i ciągnęło… Wprawdzie z pewnością nie należało do tych, które wyciskają siódme poty i powodują, że człowiek sapie jak lokomotywa parowa – jednak nogi troszkę się czuło. Doszliśmy do Linowna.
Czasem też przemieszczaliśmy się opłotkami Lubieszewa , poznając uroki architektury (np. barokowy kościół p.w. św. Kazimierza królewicza z XVIIw, bardzo ciekawy przykład pierwotnego, surowego baroku – bez kopuły, złoceń i pyzatych aniołków) i bruku – znane jeszcze z dzieciństwa „kocie łby” są dziś prawdziwym rarytasem.
Niejako przy okazji naszych wycieczek odkryliśmy, że w Lubieszewie pełno jest przydrożnych, bezpańskich drzewek owocowych, wcale nie zdziczałych. Chyba jakichś pozostałości sadów jeszcze z czasów przedwojennych. Jabłonie i śliwy wzbudzały stałe zainteresowanie części naszej grupy marszowej, która z właściwą sobie pomysłowością, w sposób niekonwencjonalny wykorzystała kije nordic walking…To cenne odkrycie nieco zaburzało plan treningowy, powodując nieoczekiwane przerwy w marszu. Nie jesteśmy wszakże zawodowcami, więc z pewnością nie były niczym nagannym. A co było satysfakcji ze zdobyczy…
Cóż, ani spostrzegliśmy, jak minął tydzień… Jedziemy dalej. Pora pożegnać Pojezierze Drawskie…
Sądząc po błysku w oku Elżbiety zapewne powrócimy. Za rok.
Nordic walking – Jarnołtówek 2018
Decyzję o spędzeniu kilku dni w Jarnołtówku podjęliśmy zupełnie spontanicznie. Zwłaszcza, że jeszcze nigdy tam nie byliśmy.
Góry Opawskie nie są wysokie i zajmują niewielki obszar. Wciśnięte między Karkonosze a Beskidy, jako region turystyczny pozostają w ich cieniu, ludzi jakby tu mniej – co nas akurat specjalnie nie zmartwiło. Fajna kwatera, z aneksem kuchennym, bardzo miła właścicielka. No i ta błoga, błoga cisza. Wszystko, co lubimy.
Nasza pierwsza wyprawa na kijach niezbyt się udała. Chcieliśmy dotrzeć do Żabiego Oczka, miejsca, gdzie wg legendy znaleziono olbrzymią bryłę złota, co zresztą znalazca przepłacił życiem. Poszliśmy wg wskazań gminnego drogowskazu, minęliśmy parę domów i znaleźliśmy się na jakiejś zarośniętej miedzy. Zero szlaku, zero kolejnych drogowskazów… Doszliśmy w końcu do jakiejś drogi, gdzie zaniepokoiły nas tablice ostrzegawcze o odbywających się tu detonacjach, odstrzałach – nie wiedzieliśmy do końca, czy dzików, czy turystów. Zaryzykowaliśmy jednak i poszli dalej, aż w końcu doszliśmy do jakiejś kopalni kruszywa – zakurzony teren, jakieś hale (bynajmniej nie górskie), zwałowiska, portiernia z wojowniczo wyglądającym strażnikiem w środku. Para dziwaków na kijach jednak nie wzbudziła jego czujności, bo nawet nie odbezpieczył rewolweru. Tak spostponowani, zawróciliśmy. Znaleźliśmy jednak drobne pocieszenie w postaci jeżyn, rekompensatę za nasz trud i przebytą traumę.
Następny wypad okazał się już bardziej udany. Piekiełko. Ale bez tych wszystkich rogatych jegomościów… Nieczynne wyrobisko, bodajże łupków.
Ze względu na upał i duchotę wyruszyliśmy dość wcześnie rano, a i tak najcieplej było, gdy szliśmy przez Jarnołtówek. Jeszcze tylko kawałek asfaltem, ale już w cieniu, bita droga i wreszcie szlak. Bardzo mocno zacieniony, wiodący przez las.
Nasilający się skwar był zupełnie nieodczuwalny, w pewnej chwili ogarnął nas nawet lekki chłód. Bardzo dobra trasa na upalne dni… Z Piekiełka pomaszerowaliśmy dziarskim krokiem, gdzieś w stronę Gwarkowej Perci, zdobywając po drodze Bukową Górę. Wyruszając na spacer nie mieliśmy specjalnie pojęcia, że taka góra w ogóle istnieje. Skoro jednak ją zdobyliśmy… Trzeba było uwiecznić przynajmniej jednego z Wielkich Zdobywców (drugi jest średnio fotogeniczny).
Rozochoceni powrotem z piekła, pardon, Piekiełka, a także zdobyciem Bukowej Góry – postanowiliśmy wzbić się na lokalne wyżyny, to znaczy Biskupią Kopę (890 m n.p.m.), najwyższy szczyt w okolicy. Czyli w sam raz dla takich turystów, jak my. Mimo, że trasa nie należała do trudnych – trochę się obawialiśmy. Przede wszystkim zachowania kręgosłupa Eli (zalecano jej ostrożność także w łażeniu po górach), no i naszych kijków. Czy okażą się przydatne, czy wytrzymają? Wszak nie są przewidziane do trekkingu w górach. Trasę o długości ok. 15 km Ela pokonała bardzo dzielnie i sprawnie, kije również wytrzymały. Powiedzmy jednak szczerze, szlak na Kopę bardziej przypominał leśną ścieżkę lub polną drogę. I dobrze.
Kamienie – namiastka piargu – pojawiły się dopiero na ostatnim podejściu przed Domem Turysty, gdzie czekała na nas wyborna jajecznica z, o dziwo, ciemnym pieczywem (mieli!) oraz panorama Gór Opawskich.
Odpocząwszy chwilę, pokrzepiony śniadankiem Dyrektor Artystyczny naszej grupy wspinaczkowej podjął decyzję o przypuszczeniu szturmu na szczyt i , nie czekając na demokratyczne głosowanie, pomknął samotrzeć w górę.
Przed ostatecznym atakiem przeprowadziliśmy mały trening wspinaczkowy,
włażąc na pniaczek, a potem ćwicząc pozy zdobywcy i spoglądanie w dół, ku przepaściom…
No i wreszcie wierzchołek, a na nim wieża widokowa, której budowniczowie, z sobie wiadomych powodów nadali kształt, przypominający latarnię morską. Czyżby subtelna metafora? Może wyraz metafizycznej miłości, albo tęsknoty górala za morskimi falami? (Albo wczasami pracowniczymi w Kołobrzegu?) Trudno wyrokować…
Zakończywszy te filozoficzne rozważania, postanowiliśmy wracać. Nie lubimy chodzić po własnych śladach, wiec wybraliśmy inną trasę, szlak czerwony. Miał nas zaprowadzić do Pokrzywnej, a zaprowadził w pobliskie krzaki. Konsternacja. Gdy ochłonęliśmy, postanowiliśmy zrezygnować, bo wyglądał na mało uczęszczany. Więc nawet, gdyby udało nam się go w końcu odnaleźć, mogłaby nas na nim spotkać niejedna, nie zawsze miła niespodzianka… Chcąc nie chcąc poszliśmy więc własnym tropem. Ale niedługo. Udało się zmienić trasę i odbić na Przełęcz Mokrą (Przełęcz pod Kopą) oraz Cichą Dolinę.
Otoczyła nas sieć strumieni, większych, mniejszych, wijących się i spływających prostopadle do zbocza. Szemrzących, szepczących… Prawdziwa kaskada szumów, poszumów, symfonia wręcz. Płynęły wzdłuż ścieżki i po niej, czasem ją przecinały…Niesamowite.
Chyba właśnie to miejsce jest związane z legendą o założeniu Jarnołtówka. W czasach jeszcze dawniejszych niż zamierzchłe zamieszkiwał tu Jednorożec, stwór bynajmniej wcale nie niewinny i dobroduszny, jak te znane z historii o Harrym Potterze (wg niektórych złośliwców Chorym Portierze). Dzisiaj być może powiedzielibyśmy, że Jednorożec był obrońcą środowiska naturalnego. Przed cywilizacją. I to obrońcą skutecznym. Nielicznych kandydatów na osadników, którzy odważyli się wejść do jego lasów zabijał i chyba zjadał, bo ginęli bez wieści. Jednak pewnego dnia niechcący zaplątał się w zarośla i tak go znaleźli kolejni śmiałkowie, chcący się w tym miejscu osiedlić. Znaleźli i ubili. Jarnołtówek zaczął się rozwijać, mniej więcej od czasów średniowiecza stając się znanym ośrodkiem wydobycia złota, zaś Jednorożec pozostał jedynie w jego herbie.
Jarnołtówek to dobre miejsce aktywnego wypoczynku dla początkujących piechurów, czy rodzin z dziećmi. Trasy spacerowe usytuowane w jego pobliżu generalnie nie wymagają jakiejś superkondycji, ani zdolności ekwilibrystycznych, ani zapału do pokonywania przeszkód terenowych.
Infrastruktura Jarnołtówka niejako prowokuje do spacerów po górach. Drogi, zarówno dojazdowe, jak i te w samej miejscowości są dość kręte i wąskie. Z poboczami i chodnikami też bywa różnie… Innymi słowy, z pewnością przyjemniej iść trochę w górę, niż maszerować szosą, oglądając się co chwila, czy czasem nie nadjeżdża jakiś pojazd zmechanizowany.
Tym niemniej nie przeszkadzało nam to na tyle, by nie zaplanować ponownego przyjazdu. Najpóźniej w maju przyszłego roku.
Nordic walking – Ustroń 2018
Pod Czantorią i Równicą chodziła głównie Elżbieta, Wielka Pomysłodawczyni naszego nordic walking. Codziennie, prawie przez miesiąc. Było to świetne uzupełnienie jej zabiegów i zajęć rehabilitacyjnych. Szczególnie przyjemnie chodziło się wczesnym rankiem, grubo przed śniadaniem. Inni kuracjusze w większości spali, powietrze, rześkie i przyjemne, zachęcało do marszu. Nie były to jeszcze trekkingowe wyprawy szlakami po beskidzkich szczytach,
jednak trasy urozmaicało kilka lekkich podejść, gdzie wypadało mocniej machnąć kijami. No i podłoże, nieco inne, stanowiące pewną namiastkę marszów terenowych.
Jednakże Ela chodziła zazwyczaj drogą wiodącą wokół piramid Zawodzia,
alejką wzdłuż Wisły oraz w kierunku Równicy, z obowiązkowym punktem programu – jodowaniem przy tężni.
Tężnia to szczególnie ulubione miejsce. Odpoczynek tutaj stał się rytuałem, ale bynajmniej nie ze zmęczenia. Jest dużo jodu, więc bardzo przyjemnie się tutaj oddycha, chodząc wokół fontanny, a i widoki piękne.
Mieliśmy także okazję przekonać się, co znaczy systematyczny trening. Ela zaczęła chodzić szybciej, płynniej, lżejszym krokiem. Lepiej też pracuje kijkami. Może też, bez oporów ze strony swojego kręgosłupa pokonywać dłuższe dystanse. Gdy w weekendy tworzyliśmy dwuosobową grupę marszową – jej grubsza połowa musiała nieźle się nasapać, żeby Elę dogonić, nie mówiąc już o wyprzedzeniu. A i bodaj pierwszy raz od mniej więcej roku – bardziej się pociła. I odpoczynek przy tężni niewiele tu pomagał.
Ustroń posiada warunki zarówno do nordic walking (dość równe nawierzchnie), jak i jest bazą wypadową do wędrówek trekkingowych. Wiele wskazuje na to, że jeszcze tu wrócimy…
Nordic walking – Swornegacie 2017
Przyjechaliśmy wprost z Darłówka. Zupełnie inna sceneria, zupełnie inne klimaty.
Trochę za zimno na częste kąpiele w jeziorach i kajak, więc czas trzeba było dzielić na łażenie po lesie i łażenie na kijach. Grzybów niewiele, trochę kurek… Jagód wcale… Łatwiej więc było dokonać wyboru: złapać kije i poleźć… Gdzieś.
Naszą ulubioną trasą, którą najczęściej chodzimy jest ścieżka rowerowa, wiodąca ze Sworów do Drzewicza, trasa o długości ok. 5 km. Równa, twarda nawierzchnia, kije się raczej nie ślizgają, niewielkie wzniesienia, parę zakrętów… Cały czas skrajem lasu, wśród drzew. Przyjemne.
Kilka razy poszliśmy tą ścieżką w drugą stronę, do Chocińskiego Młyna. Warunki podobne, jednak więcej rowerzystów. Nie stanowili oni żadnego zagrożenia. Jak dotąd, wszyscy użytkownicy korzystają ze ścieżki w pełnej symbiozie. Zarówno rowerzyści, jak i piesi: spacerowicze, amatorzy grzybów i nieliczni kijkarze. W Sworach królują rowery i kajaki, nordic walking raczej nie.
Planowaliśmy jeszcze przejście z Chocińskiego Młyna do jeziora Głuchego, jednak najprawdopodobniej nie zdążylibyśmy na obiad. Zawróciliśmy. Wrodzone łakomstwo pokonało naturę włóczykija…
Gdy ścieżka rowerowa i Drzewicz nam się opatrzyły, szliśmy sobie na drugi brzeg Brdy, do wsi Zbrzyca. Pewnym urozmaiceniem były tu odcinki polnej, ale dość równej drogi. I ta cisza… Błoga, aż dzwoniąca w uszach.
Infrastruktura do nordic walking jest w Sworach wymarzona, więc trochę może dziwić znikoma ilość facetów o kijach. Zapewne z czasem się to zmieni, bo trasy są tu wygodne, równe – można też zboczyć w las i pomęczyć się trochę po leśnych kniejach… Każdy może znaleźć tu coś dla siebie, stosownie do upodobań, sprawności i – rzecz jasna kondycji.
Nordic walking – Darłówko 2017
Część urlopu spędziliśmy sobie w Darłówku Zachodnim. Już podczas wcześniejszych dwu pobytów nauczyliśmy się w trakcie spacerów zgrabnie omijać tłum, kłębiący się rozpaczliwie w quasi centrum, w okolicach mostu zwodzonego. Podobnie i na kijkach.
Marsze plażą nie wchodziły w grę z kilku powodów: przede wszystkim kręgosłup Eli, którego reakcja na większe obciążenia pozostawała wielką niewiadomą. Drugim powodem były, powiedzmy sobie szczerze, jeszcze niewystarczające umiejętności i kondycja, sprawiające, że nie bardzo czuliśmy się na siłach maszerować po piachu. No i w dodatku ten całkiem pokaźny tłumek dwu – i czworonożnych plażowiczów, a w godzinach nieco późniejszych – amatorów „zachodów słońca”… Mistrzami świata w slalomie to raczej nie jesteśmy…
W tej sytuacji zadomowiliśmy się na dość rzadko uczęszczanej (czemu nas to nie dziwi?) ścieżce rowerowej, biegnącej praktycznie przez całą zachodnią część Darłówka.
Nie rozwijaliśmy prędkości rowerzysty, nie musieliśmy stale uważać na innych współużytkowników ścieżki (bo ich po prostu nie było) – a zatem ryzyko bliskich spotkań III stopnia z przeszkodami terenowymi, wymyślonymi przez projektantów ( a może przez wykonawców? a może przez przypadek?) było bardzo znikome.
Ścieżką można dojść do portu, a potem – niestety przez most zwodzony (zazwyczaj trzymając kije pod pachą) do Darłówka Wschodniego. Tam jest nieco więcej przestrzeni do maszerowania niż w części zachodniej. W sumie da się przebyć trasę 3-5 km, a może trochę dłuższą…
Drugą możliwością jest marsz wczesnym rankiem. Pusto, cicho i przyjemnie, praktycznie bez ograniczeń można chodzić wszędzie. Sportowcy parawanowo-grillowi jeszcze regenerują siły ( i mięśnie krtani) po plażowym lub nocnym ekstremalnym wysiłku. Na uliczkach tylko paru biegaczy, towarzyszy niedoli… Miło.
Można wreszcie przejść się do Darłowa. Dłuższa trasa wiedzie z Darłówka Zachodniego obwodnicą, krótsza natomiast – wzdłuż kanału portowego i brzegu Wieprzy. Po drodze ławeczki, siłownie w plenerze, z których dla urozmaicenia można sobie skorzystać. Przyjemna wyprawa (ok. 4-5 km), z jednym zgrzytem w postaci niezastąpionego mostu zwodzonego.
W samym Darłowie od biedy również można się poruszać z kijami, a poza centrum miasta marsz ten jest całkiem swobodny.
Generalnie raczej trudno mówić o Darłówku, jako miejscu szczególnie przyjaznym kijkarzom, jednak jak się chce, zawsze można tam pochodzić -gdzieś indziej niż na bałtyckiego pstrąga w chrupiącej panierce.
Od-ważna dieta
Aspekt odchudzania – bardzo nielubiany, a zarazem niezbędny. Dla poprawy samopoczucia, dla świętego spokoju, dla bezpieczeństwa…
Monitorowanie, czyli mówiąc po ludzku kontrola/samokontrola.
Trudne. Bo któż z nas lubi być kontrolowany, i to jeszcze przez samego siebie? Nieodzowne. Pocieszeniem może być jednak fakt, że w pewnym momencie staje się przyzwyczajeniem.
Całkiem przyjemne… Gdy zaczynamy dostrzegać efekty… Po jakim czasie? Nie odpowiemy… Podejmowaliśmy różne próby walki z naszym tłuszczem, bezskutecznie katowaliśmy się na różne sposoby – i nic. I wtem, ni z tego, ni z owego – efekty przeszły same siebie. I jesteśmy przekonani, że ta prawidłowość może dotyczyć absolutnie każdego kandydata na chudzielca, który chwilowo ma nadwagę lub jest otyły… (Dla nas ta chwila trwała odpowiednio 20 -40 lat). Trzeba być cierpliwym.
Wróćmy jednak do narzędzi monitorowania naszej dietki. Krótki przegląd:
Przede wszystkim trzeba się od-ważyć. Od-ważyć, czyli włazić na wagę. I jeszcze notować wyniki…. A zatem pierwszym instrumentem jest waga. Zaczęliśmy stosować, początkowo bez wielkiego entuzjazmu, w miarę upływu czasu jednak coraz chętniej…
Z innych narzędzi tortur, oprócz ważenia, poddawaliśmy się kontroli częstotliwości posiłków i jadłospisu. Zwracając uwagę na zawartość naszego talerza, pilnowaliśmy, co akurat przy odchudzaniu jest dość oczywiste, by nie było na nim dań tłustych, smażonych na głębokim tłuszczu, o niebotycznym IG. Jednocześnie, ze wszystkich sił swoich, Ela urozmaicała menu…. Bez szczegółowych rozpisek, tygodniowych planowań itp. (chodziło z grubsza o to, by nie nadużywać składników podnoszących poziom glukozy, a także, by nie umrzeć z nudów, jedząc przez cały tydzień np. mizerię lub schab duszony z warzywami). W tej chwili jeszcze trudniej mówić o jakimś skrupulatnym monitorowaniu posiłków, bo wprowadzone zmiany są już naszym nawykiem. I nawet nie spostrzegliśmy, kiedy tak się stało. Wcześniej nie wiedzieliśmy, że dania smażone, panierowane, tłuste niekoniecznie są smaczne, a zapach smażonego oleju, smalcu, margaryny czy masła – niekoniecznie przyjemny. Albo raczej wydawało nam się, że jest inaczej. Szybko jednak zostaliśmy znanymi amatorami ryb gotowanych, duszonych mięs, rozmaitych surówek i gorzkiej czekolady. Okazało się, że ten element monitoringu diety wbrew pozorom bywa dość łatwy do zaakceptowania i stosowania. Wiemy jednak, że może być inaczej i z tego właśnie powodu go wymieniamy.
Zdecydowanie więcej uwagi musieliśmy poświęcić kontroli regularności posiłków. Tu do pokonania były wieloletnie przyzwyczajenia. Jadać regularnie, mniej a częściej, w miarę o stałych porach… Mantra. Wpierw o tym obowiązku przypominał zegarek, potem matka – natura.
Naprawdę szybko można się nauczyć odbierania sygnałów organizmu, że warto coś przekąsić. Problem w tym, by były to stałe pory, a nie wynikające z zachcianek podjadania. Sam organizm też jest bardzo pojętny pod tym względem, bardzo łatwo wpada w stały rytm i dyskretnie, we właściwej porze przypomina o swoich potrzebach.
Niektóre metodologie odchudzania sugerują konieczność liczenia kalorii. Od razu podziękowaliśmy pięknie i do dziś nigdy tego pieroństwa nie odliczamy.
Bo tak naprawdę, to wszystko jedno, czy człowiek schudnie w tydzień 10 dekagramów czy 2 kilo. Ważne, by odbywało się to systematycznie i adekwatnie do indywidualnych możliwości dostosowawczych organizmu. Konieczność wyliczania, dodawania, odejmowania jest czynnikiem odstraszającym, ale zupełnie niekoniecznym (tak nam się przynajmniej wydaje i – o zgrozo, udało nam się to potwierdzić własnym przykładem zresztą). Wyjątek oczywiście stanowią sytuacje, warunkowane utrzymywaniem odpowiedniego poziomu insuliny. I wtedy nie ma zmiłuj. Liczyć wypada, jeżeli nie chce się przedwcześnie leżeć na pastwiskach niebieskich. A zatem Wielkie Odliczanie jest nieodzowne jedynie przy ostrej diecie glikemicznej, połączonej z koniecznością zażywania insuliny – nie zaś przy „zwykłym” odchudzaniu. Aczkolwiek narzędzie kontroli poziomu glukozy -glukometr też jest obecne – stosuje je tylko Darek.No i jeszcze lustro… Jednak nie do napawania się swym widokiem, a głównie do sprawdzania stanu skóry. Lustro, które zwłaszcza dla panów może być instrumentem równie uciążliwym jak waga – jest doskonałym jej uzupełnieniem. Zwłaszcza, gdy wskazówka wagi zaczyna coraz wyraźniej przesuwać się w dół. I gdy odbywa się to szybko.
(Dzięki uprzejmości właścicieli Gościńca Ostoja w Lubieszewie).
Wpierw nie dowierzamy, potem wpadamy w euforię i bardzo łatwo możemy wówczas zapomnieć że nasza skóra nie jest z lycry, nie dostosowuje swego kształtu i rozmiaru, wręcz przeciwnie – z reguły nie nadąża za tempem ubytku tkanki tłuszczowej – stąd i może sprawiać wrażenie rozciągniętej, zacząć zwisać, niczym nawis inflacyjny. Przy dużej redukcji wagi – raczej nieuniknione, możliwe jednak do zminimalizowania… Trzeba jednak wpierw te zmiany wychwycić… A jak to zrobić lepiej, jak nie przy pomocy lustra?
(Dzięki uprzejmości właścicieli Gościńca Ostoja w Lubieszewie)
I to właściwie cały monitoring od-ważnej diety. Straszne?
Nordic walking
Pomimo że zapałaliśmy dość niespodziewaną, choć nieco wymuszoną miłością do siłowni – przecież nie mogliśmy przebywać tam codziennie. Takimi wyczynowcami zdecydowanie nie jesteśmy.
Stąd pojawiła się konieczność wymyślenia sobie dodatkowego zajęcia ogólnosportowego, możliwego do uprawiania w warunkach miejskich, podczas urlopu lub wypadów weekendowych – i stosownego do naszych możliwości.
Bieganie odpadło w przedbiegach. Przeciwwskazaniem okazał się kręgosłup Eli, dodatkowym powodem – lenistwo Darka i jego wrodzona powolność, wykluczająca wszelkie szybkości.
Pływanie? Niekoniecznie lubimy baseny, poza tym Elżbieta nie powinna pływać stylem klasycznym, a niestety najbardziej lubi poruszać się w wodzie jak żabka… Daliśmy więc spokój.
Inne sporty, takie jak himalaizm i wspinaczka skałkowa, jazda konna, krykiet, latanie precyzyjne balonem, triathlon, survival również odpadły, powiedzmy, ze względu na konieczność dojazdów lub problem z przechowywaniem sprzętu w komórce :).
Nawet wypraw rowerowych nie mogliśmy zaakceptować, choć w pierwszej chwili wydały się nęcące. Wspomniany kręgosłup i wstrząsy roweru na wybojach, wertepach, dziurach w asfalcie i innych przeszkodach terenowych – nie są zbyt dobrym połączeniem. Trochę przerażało Elżbietę, zwłaszcza że prowadzący ją lekarz-ortopeda oraz rehabilitanci zwracali uwagę na potencjalne skutki, które zwłaszcza dla odcinka lędźwiowego niekoniecznie muszą być prozdrowotne.
Siłą rzeczy na placu boju pozostał jedynie nordic walking. Rekomendowany przez ortopedę i fizjoterapeutów Eli okazał się całkiem przyjemnym zajęciem.
Nie wymaga ekstra przygotowanych tras, można go uprawiać o dowolnej porze, nawet w najbliższym sąsiedztwie – choć oczywiście marsze po lesie czy parku są o niebo przyjemniejsze.
Właśnie, marsze. Powinniśmy o tym pamiętać, jeśli chcemy by nw miało jakiś wpływ na stan naszego zdrowia (i kondycję).
Tuptanie drobnym kroczkiem, skupianie się na plotkowaniu i dyskretne machnięcie kijkiem od czasu do czasu, gdy sobie o tym przypomnimy – raczej nie ma wielkiego sensu i niczego nie poprawi.
Nie mamy tu rzecz jasna na myśli zawodników w podeszłym wieku, ani osób po przebytych urazach i zabiegach ortopedycznych. To naprawdę fajny i budujący widok, gdy taki człowiek, pomimo trudności, zapewne nawet i bólu, jest w stanie się przemóc i podjąć wysiłek, zwłaszcza że nordic jest coraz bardziej cenioną formą rehabilitacji, poprawia koordynację ruchów, wzmacnia mięśnie.
Marsze nordic walking wymagają nieco większego zaangażowania niż spacery, nie są jednak tak męczące jak bieganie, choć nieraz spocić się można (i jest to nawet wskazane).
Poza tym, nogi bolą znacznie mniej niż po tradycyjnym, długim spacerze, mimo że „z kijami” chodzi się szybciej, dalej – łatwiej też utrzymać stałe tempo i rytm ruchów.
Gdy zaczynaliśmy łazić z kijkami, dominującym widokiem były zagadane koleżanki-sportsmenki, chodzące parami, drobnym kroczkiem, propagujące styl japoński (często bywały obute w japonki) z kijami sięgającymi mniej więcej do wysokości uszu, wleczonymi głównie po to, żeby podkreślić sportowy charakter przechadzki. O żadnej skoordynowanej pracy kijkiem nie można było nawet mówić. Dziś jest nieco inaczej: coraz więcej osób maszeruje szybszym tempem, pracuje kijami. Znacznie częściej spotykamy mężczyzn, a nawet – co szczególnie cieszy – całe rodziny. Następnym etapem rozwoju nw zapewne będzie narastająca moda, postępująca komercjalizacja: jakieś imprezy masowe, mistrzostwa świata, Europy, kraju, puchary, teamy, sponsorzy i coraz większa kasa… Do zarobienia i wydania… A my sobie będziemy sobie chodzić po górkach, wzdłuż brzegów jezior, lasami
relaksując się ciszą oraz pięknem krajobrazu
i mając cichą nadzieję, że nordic walking nie zatraci do końca swojego rekreacyjnego charakteru zabawy dobrej dla wszystkich.
Siłownie
Jak mało kto rozumiemy, że brzuszki noszone przed sobą zupełnie nie potęgują zapału sportowego, mogą za to potęgować wszelką do niego niechęć. Niechęć wynikającą z obawy przed śmiesznością. Śmiesznością, czyli tak naprawdę przed czym? Spojrzeniem, głupawym, ironicznym uśmieszkiem lub jeszcze głupszym komentarzem? Pewnie, pulchny jegomość w pstrokatym wdzianku podrygujący w plenerze może nawet wydać się komiczny, zależnie od stopnia poczucia humoru. Ale to już nie te czasy. Ludzie są bardziej tolerancyjni lub – jak kto woli, zbyt skupieni na sobie, żeby zwracać uwagę na innych… A nawet jeżeli zwrócą, to co? Na głupi komentarz, spojrzenie, grymas zawsze można odpowiedzieć jeszcze głupszym – i po sprawie. Za 15 min. nikt nie będzie pamiętać o zajściu, bo i po co? Zresztą, czy od tego zależy nasze życie? A od aktywności – w jakiejś mierze i owszem. Innymi słowy, do boju!
Zaczęliśmy, jak już się chwaliliśmy, od fikalni, czyli odkrytych ogólnodostępnych siłowni.
Okazały się jednak niewystarczające. Nie, nie dlatego, że jesteśmy tak wymagający i ambitni – powody są inne: trudno iść na taką siłownię np. w grudniu, a ponadto – urządzenia z reguły nie są tam wyposażone w regulatory obciążeń, pozycji etc., co sprawia, że dla osób ze schorzeniami kręgosłupa mogą się okazać wręcz niewskazane, zaś niezależnie od tego wszelkie ewolucje gimnastyczne wykonywane na nich, choćby i z największym samozaparciem, zapewne przyniosą efekty gorsze od oczekiwanych.
Właśnie dlatego z bólem w sercu pożegnaliśmy poczciwe fikalnie i zaczęliśmy odwiedzać siłownie pod dachem. Nie jest to jednak rozbrat całkowity – czasem wpadamy, niejako po drodze, podczas nordic walking, chwilę się poruszamy i maszerujemy dalej.
Podstawę stanowią jednak wspomniane siłownie pod dachem. Właśnie tam Ela odkryła w sobie duszę sportowca wyczynowego. Przypomnijmy: sieć siłowni tylko dla Pań, w abonamencie stała opieka trenera, zestawy ćwiczeń uwzględniające nawet indywidualne schorzenia klubowiczek, możliwość uzyskania porady dietetyka, systematyczne bilanse masy ciała – słowem bardzo spersonalizowane podejście do klientek; kapitalna sprawa przy niewygórowanej cenie karnetu; Darek też nawet zaczął kombinować jak tam przeniknąć; jednak depilacja łydek, blond peruka i mówienie piskliwym głosem nie na wiele się zdało: został zdemaskowany i psem poszczuty; a teraz poważnie: idea takiej siłowni jest fantastyczna i szkoda, że nie istnieją analogiczne – męskie. I widać to zresztą po wynikach. Te osiągane przez Elżbietę są znacznie lepsze, bardziej widoczne.
Nie będziemy przedstawiać szczegółowych instrukcji, technik wykonywania ćwiczeń. Nie jesteśmy ekspertami, nie czujemy się kompetentni, zwłaszcza że w sieci można znaleźć naprawdę wiele wartościowych materiałów, opracowanych przez profesjonalistów. Wszystko zależy od celów, jakie chcemy osiągnąć. Inaczej powinien postępować ktoś, kto jedynie chce zrzucić parę kilo, inaczej ktoś, komu znudziło się być chuderlakiem i zachciało mu się zostać domowym strongmanem lub ciotecznym praprawnukiem niejakiego Heraklesa (zwanego dla niepoznaki Herkulesem) – jeszcze inaczej osoby, które odkryły w sobie talent rzeźbiarza i z braku marmuru rzeźbią swoje ciała. Osobną bajkę stanowią ci wszyscy, którzy przygotowują się do startu w zawodach kulturystycznych lub innych konkursach piękności (np.męskiej). A zatem od celów zależy zakres i charakter treningów (wolne ciężary?, cardio?, maszyny siłowe?) Można też zacząć realną (nie tylko wirtualną) współpracę z trenerem personalnym. My takich ambicji nie mamy. Ćwiczymy sobie dosyć lajtowo, głównie po to, by nie przypominać baloników, z których uszło powietrze. Ograniczymy się zatem do stwierdzenia, że siłownia nie jest już skupiskiem pozbawionych szyi, wygolonych, tatuowanych gentlemanów o wymiarach szafy trzydrzwiowej, ponurych spojrzeniach, którzy traktują trening, jak naukę wojennego rzemiosła. Owszem, zdarzają się osobnicy budzący niejakie obawy, lecz zupełnie nie przejawiają krwiożerczych instynktów i okazują się całkiem sympatycznymi ludźmi.
Zabieramy ze sobą zmienne obuwie sportowe, nawet w lecie. (Zresztą wszędzie wiszą stosowne kartki), ręcznik do podkładania na siedzisko (i ocierania potu, gdy ćwiczymy zbyt zapamiętale), wodę do popijania (podobno do nawadniania mięśni; w każdym razie wszyscy popijają, więc czemu mamy być gorsi?)
Częstym grzechem nowicjuszy jest dobieranie zbyt dużych obciążeń (niech ten po nas widzi, jacy jesteśmy cool). Lepiej i bezpieczniej jednak dostosowywać je do swoich możliwości. Ponadto, siedząc na maszynie, nie machamy wszystkimi dostępnymi wajchami jak pomyleni. Mięśni od tego raczej nie przybędzie, a raczej – te, które już są, będą nadmiernie bolały lub przy odrobinie szczęścia nabawimy się kontuzji, jakiegoś naderwania ścięgna lub innych przyjemnych rzeczy.
Wiemy już, że ważniejsza jest staranność wykonania danej frazy, praca oddechem (praca przeponą, zwłaszcza przy ćwiczeniach mięśni brzucha), pozycja ciała, powtarzalność niczym w skokach narciarskich i unikanie przeprostów (czyli nie wyprostowujemy kończyn na maxa, aż coś w nich chrupnie).
Nawet, gdy człowiek jest świetnie przygotowany teoretycznie – trudno w momencie w 100% kontrolować siebie – owe przeprosty, zbytnie odchylanie się do tyłu lub zaokrąglanie pleców, dynamikę ruchów, czyli wszystko to, co powoduje, że z wielkim wysiłkiem młócimy powietrze – i nic poza tym. Dlatego też dobrze ćwiczyć w parach lub korzystać z opieki trenera.
No i czas na epilog – może i najprzyjemniejszą część treningu, tzn. konsumpcję jogurtu, serka grani lub innego skyra. Zaleca się bowiem, aby po ćwiczeniach dostarczyć sfatygowanym mięśniom czegoś, co zawiera białko. W niektórych siłowniach można od razu kupić jakieś wysokobiałkowe odżywki, batoniki,witaminy itp. My podchodzimy jednak do nich nieufnie, a poza tym nie jesteśmy na żadnym etapie rzeźbienia swoich mięśni, i zresztą nawet nie odczuwamy takiej potrzeby. Obawiamy się poza tym, że po takiej wyżerce pojawią się niespodziewane komplikacje. Może nie od razu, ale po kilku, kilkunastu latach… Jakoś dziwnie kojarzą nam się one ze sterydami lub enerdowskimi pływaczkami… Może niesłusznie.
Zupełnie nie przejmujemy się, że inni mają smuklejsze sylwetki, bardziej subtelne ruchy (panie), większe bicepsy, czy bardziej opięte koszulki na torsach (panowie). Po prostu robimy swoje, wychodząc z założenia, że wszelkie ćwiczenia i manewry na siłowni mają przede wszystkim zniwelować – na tyle, na ile się da – wszelkie niepożądane skutki dużej utraty wagi. Nie chcemy doprowadzić do konstatacji, że nasze brzuchy (a raczej to, co po nich zostało) spadły. Na kolana.
I to jest właśnie nasz cel chodzenia na siłownię.
Siła diety
Nie od razu doceniliśmy Siłę diety. I jest to, jak dotąd, jeden z naszych najpoważniejszych grzeszków. Niby wiedzieliśmy, niby czytaliśmy… Tak, tak, diecie, odchudzaniu, zmianie sposobu odżywiania musi towarzyszyć aktywność ruchowa, a jednak… Zachowywaliśmy się jak ów krnąbrny pacjent w gabinecie lekarskim, słuchający co odrzucić, z czego rezygnować, co robić by zdrowo żyć, a i tak wiedzący swoje. Konsekwentnie omijaliśmy wszystko, co związane z aktywną rekreacją, choć niby wiedzieliśmy, że to pożądane. Zwłaszcza, iż tempo pojawiania się efektów zmian jadłospisu przerastało nasze najśmielsze oczekiwania. Wszystko potwierdzało, że – aby tracić momentami nawet i 5 kg miesięcznie, wystarczy jeść częściej, małe porcje, odstawić słodycze, ziemniaki, sól, gotowce (akurat nie stanowiły podstawy naszych posiłków – przyp. nasz), panierki i sosy… A także odstawić wszystko, co smażone i jednocześnie nie dogotowywać warzyw… Więc skoro się chudnie, po co katować się jakąś tam gimnastyką… Jakież to proste…
Gdybyśmy dzisiaj mieli ponownie rozpoczynać Wielkie Odchudzanie – naszym pierwszym krokiem byłby z pewnością krok na stepperze, biegaczu, czy innej bieżni. I to zupełnie nie z zamiłowania do sportu i jakichkolwiek treningów.
Przede wszystkim okazało się, że szybka utrata dużej liczby kilogramów, choć brzmi to dobrze i statystycznie też nieźle wygląda – wcale nie musi być taka fit. Kolega Dariusz, gdy tracił swoje tłuszczowe zapasy w tempie teleexpressu, chodził dumny jak paw. Zwłaszcza, gdy któregoś dnia znienacka odkrył przed lustrem brak trzech ulubionych rzeczy: swojego podbródka.
Ale szybko nadszedł czas na kolejne odkrycia: jakaś nagle wystająca nie wiadomo skąd, guzowata część mostka, zapadnięta klata jak u skrzata, zapadający się brzuch i fałdy lekko obwisłej skóry na nim, marne, zwiotczałe niby-mięśnie. Skinny fat to chyba jeszcze nie było, nawet ów brzuch był przez lekarzy oceniany jako niezbyt obwisły – jednak Kolega Dariusz stał się nagle chuderlawym człeczyną i to w dodatku dość słabowitym. Zupełnie nie wzbudzał respektu na ulicach. A zatem – w perspektywie pojawiła się groźba przymusu uczęszczania na… Hmm…
Inne doświadczenia ma Ela, co może nieco dziwić, gdyż przecież stosowaliśmy te same sposoby, jedliśmy to samo w skali 1:1 – ilościowo i jakościowo… Wszystko tak samo, A jednak u Koleżanki Elżbiety efekty jej diety nie były tak radykalne. Na łazienkowej wadze wyglądało to jeszcze nieźle. Wizualnie jednak, zwłaszcza w porównaniu z Darkiem… (oczywiście w aspekcie zmniejszania masy ciała, nie zaś estetycznym) już nieco gorzej.
Ela wystartowała ze znacznie niższego poziomu BMI, nie była tak napęczniała, „rozlewająca się”, jak Darek. I stąd może złudzenie, że szczupleje znacznie, ale to znacznie wolniej… Nie miała też żadnych obwisłości, co było spowodowane nie tylko wolniejszym tempem utraty kilogramów, ale i systematycznymi ćwiczeniami w związku ze schorzeniami kręgosłupa. Jej ćwiczenia może i są niezbyt efektowne, bo nie wymagają sapania, skakania, biegania, podnoszenia, rwania, stękania, wrzasków bojowych -są jednak bardzo trudne, absorbujące liczne partie mięśni i wymagające stałego treningu (w każdych warunkach).
Nie one jednak okazały się cezurą. Przełom nastąpił w momencie, gdy Ela odkryła swoje talenty sportowe w pewnym typowo babskim klubie (sieć siłowni tylko dla Pań). Po sprawdzeniu swych możliwości w owym klubie, Elżbieta wpadła w zachwyt. Zaczęła tam systematycznie uczęszczać i szybko pojawiły się efekty. Kilogramy zaczęły tracić się same, wreszcie zdecydowanie szybciej. I był to ubytek bardzo proporcjonalny, sylwetka Eli stała się smuklejsza, nawet chód zrobił się lżejszy, niemal baletowy. Najważniejsza jednak jest poprawa jej samopoczucia i znacznie rzadsze ataki bólu.
Nie od razu to nastąpiło. Musieliśmy pokonać dość duży opór materii. Naszej materii. W nas. Nie bardzo potrafimy wytłumaczyć jak to się stało, że staliśmy się osobnikami w miarę aktywnymi.
Przecież tak bardzo lubiliśmy gry komputerowe, telewizor i popołudniowe drzemki… Wydawało się, że nic i nikt nie zmieni naszych obyczajów… Przecież od czasu do czasu uprawialiśmy rolę na działce…
A może przyczyną niechęci do aktywności fizycznej było nasze zupełnie irracjonalne przekonanie, że dieta i ruch to alternatywne sposoby odchudzania? Może nieco zabobonne przeświadczenie, że państwu w naszym wieku nie wypada hasać po okolicy w pstrokatych sportowych szarawarach, nie mówiąc o staczaniu ciężkich walk gimnastycznych po lokalnych siłowniach? Bo tuptanie za kosiarką na działce i skubnięcie chwasta lub innego badylka w zupełności wystarczy? A może było to po prostu prozaiczne, pospolite lenistwo? Cóż…
Wróćmy do okresu, gdzie bazowaliśmy na samym jadłospisie i zastanawialiśmy się, czemu tempo naszego chudnięcia jest takie zróżnicowane, i gdy w międzyczasie pojawiły się pierwsze „pelikanki”. Ela, jak przystało na dowódcę podjęła decyzję i rozpoczęła realizację Planu W.
Któregoś pięknego sierpniowego poranka zameldowała się na odkrytej siłowni, w celu uskutecznienia porannej gimnastyki. Towarzyszył jej Klub Kibica w postaci sceptycznie nastawionego męża. I tak przez kilka dni…
A potem ćwiczyliśmy już razem. Siłownie pod dachem, marsze nordic walking. Obecnie Elżbieta przebąkuje coś o jakimś gyrokinesis. Strach się bać.
Nie wracamy z tych treningów wypompowani, wykończeni do granic absurdu. Nie są też nieprzyjemne. Nie robimy niczego na siłę, wyczynowo, z obłędem w oczach. Aczkolwiek mamy niejasne przeświadczenie, że mogło być jeszcze lżej, jeszcze przyjemniej, wręcz bezboleśnie – gdybyśmy w porę przypomnieli sobie podstawę Piramidy zdrowego odżywiania i ruszyli na bardziej energiczne spacery.