Od-ważniej! Trochę o wadze łazienkowej i nie tylko.
Dalibóg, nieraz to dowód dużej odwagi, by do wagi chociaż się zbliżyć – choćby na odległość strzału z procy.
Są jednostki, dla których nie stanowi to najmniejszego problemu – my jednak do tej grupy osobników zdecydowanie nie należeliśmy. Zresztą i obecnie trudno powiedzieć, że jesteśmy zagorzałymi fanami tego wyrafinowanego narzędzia tortur, jakim jest waga.
Zmiana nastawienia, choćby i minimalna, jest jednak nieodzowna dla chcących na serio podjąć skuteczną akcję odchudzającą. Warto się od-ważać, bo lepszego miernika naszych dietetyczno-odchudzających cierpień, jak dotąd nie wynaleziono. Dieta redukcyjna może naprawdę przynieść kilka nie zawsze miłych niespodzianek, czasem – gdy się systematycznie nie od-ważamy, bardzo trudnych do uchwycenia w porę.
Aby łatwiej się od-ważać, wskazane jest na początek znalezienie sobie nowego przyjaciela – może nim zostać na przykład waga łazienkowa.
Jesteśmy świadomi, jakie to niemiłe, zwłaszcza dla osób o słusznej masie.
Ten piekielny i zupełnie niepotrzebnie wynaleziony przyrząd jest zawsze zepsuty, zawsze pokazuje za dużo.
I nawet elektronika zawodzi. Wagi elektroniczne wcale nie są lepsze. Jakieś takie niedokładne, z wyraźną tendencją do zawyżania wyników.
Przez całe lata wszelkie wagi, na które trzeba było włazić, postrzegaliśmy w kategoriach wroga, fatum i choroby zakaźnej w jednym. Trudno pokochać wroga i tu zapewne tkwią korzenie naszej nieufności wobec wszelkich przyrządów ważących.
Przez lata nauczyliśmy się je ignorować, ograniczając kontakt do niezbędnego minimum – najczęściej w kuchni. Gdy Elżbieta piekła jakieś ciasto według nowej receptury, czasem ważyła składniki. Szybko jednak odkrywała, że „na oko”, intuicyjnie też można dobrać proporcje i efekt finalny wcale nie odbiega od jakości pierwowzoru.
Wyjątek potwierdza jednak regułę: pomimo tej całkiem przyjemnej możliwości zastosowania – wagi nie kochaliśmy i nie mieliśmy najmniejszej ochoty z nią się spoufalać. 
Po jakimś czasie z niejakim zdumieniem odkryliśmy, że ów stan trwa zazwyczaj dopóty, dopóki wskazania tego wrażego przyrządu coraz bardziej nie zaczynają się nam podobać, bo systematycznie pokazują coraz mniejsze wartości. I tak to właśnie działa. Chęć do włażenia na wagę jest odwrotnie proporcjonalna do wysokości jej wskazań. Waga to nie przyrząd do wzbudzania wyrzutów sumienia, a ważne narzędzie kontroli.
Przede wszystkim ostrzega przed nieprawidłowościami, sygnalizuje konieczność modyfikacji naszej diety. Pół biedy, gdy pomimo rozpaczliwych wysiłków i wpychania w siebie różnych niskokalorycznych paskudztw, nie odczuwamy efektów. Jeśli naprawdę przestrzegamy wszystkich zasad – pozostaje uzbroić się w cierpliwość. Rezygnacja z pewnością nie spowoduje, że staniemy się szczuplejsi. A w każdym razie nie tym razem… Waga pomoże przezwyciężać tego rodzaju kryzysy, bo używana systematycznie, dostarczy jednak informacji, że mimo wszystko chudniemy. Nieważne ile, ważne że systematycznie.
To jest właśnie doświadczenie Elżbiety. Dzięki pobytom na wadze nie zrezygnowała, robiła swoje, aż nadszedł dzień, gdy w sumie bez wyraźnego powodu, możliwego do zdefiniowania – ukochane kilogramy zaczęły ją opuszczać w tempie widocznym. I jakoś nie rozpaczała.
Znacznie poważniejszym zagrożeniem jest zbyt szybka utrata tuszy, mimo że zazwyczaj bardzo nam się to podoba i jesteśmy z siebie dumni. Może to być jednak nie do końca pożądany efekt zbyt radykalnej diety.
Trudno określić wartość progową, bezpieczne tempo zależy od szeregu czynników: wieku, stopnia, rodzaju otyłości itp. Brak jednoznacznych, obligatoryjnych wskazań. Przyjęliśmy (zgodnie zresztą z sugestią dietetyka, u którego byliśmy jeden jedyny raz, gdy Darek debiutował jako pacjent poradni diabetologicznej), że maksymalnie można tracić do 4 kg/ miesiąc. Jeśli wartość ta będzie przekraczana – należałoby prosto z wagi truchcikiem pobiec na konsultacje do pana doktora. Skutki zbyt intensywnego odchudzania mogą na przykład odbić się na naszej skórze, która może nie nadążać z dostosowaniem się. Ów wymiar estetyczny odchudzania nie jest jednak najgorszy. Z tymi wszystkimi „chomikami”, „pelikankami” i innymi zwisłościami skóry da się żyć, da się je pokonać. Wyostrzone rysy twarzy, zmarszczki, mogące być źródłem dyskomfortu psychicznego -również są możliwe do zminimalizowania. Gorzej, gdy zbyt szybkie ubytki wagowe wskazują, że albo nam się właśnie udało, albo jesteśmy na najlepszej drodze do rozregulowania procesów metabolicznych naszego organizmu… A to z kolei może spowodować łańcuch nowych, trudnych do przewidzenia schorzeń… I to jest owo potencjalne niebezpieczeństwo zbyt ostrego odchudzania, i dlatego wizyta u pana doktora w tym przypadku jest ważna (choćby po to, by przekonać się, że wszystko jest OK), i dlatego warto od czasu do czasu gramolić się na wagę, notując sobie jej wskazania.
Waga może być jednak zdradliwa. Zauważyliśmy pewną pułapkę: spadek, nawet znaczny, masy wcale nie musi oznaczać zgrabnej, wiotkiej sylwetki. Wcale nie musimy chudnąć proporcjonalnie. Wyobraźmy sobie sytuację wcale nie rzadką, że chudną nam łydki, bicepsy, szyja, dziurki w nosie, a brzuch nieznacznie rośnie – waga może wszakże pokazać nawet mniej niż podczas poprzedniego pomiaru… I dlatego warto posiłkować się centymetrem krawieckim…
Zazwyczaj, newralgicznymi miejscami są brzuchy panów, biodra oraz, no, powiedzmy, bardzo dolna część pleców pań. I te właśnie podejrzane, zdradzieckie miejsca mierzyliśmy ( i nadal mierzymy, niejako z rozpędu) w pierwszej kolejności. Za antidotum uważamy odpowiednio dobrane ćwiczenia, nie zaś te wszystkie cudowne preparaty, spalające tkankę tłuszczową (jak przynajmniej twierdzą twórcy reklam) brzuchów, więc „dietetycy i trenerzy płaczą lub zielenieją z zazdrości”. Nawet jeżeli one specyfiki działają (co wydaje nam się tak samo prawdopodobne jak to, że Elvis żyje), czyż można zażywać je przez całe życie? Może lepiej poprzestać na ćwiczeniach? Dobrym pomysłem jest także okresowe badanie składu ciała, pozwalające na ustalenie proporcji wody, tłuszczu i masy mięśniowej.
Reasumując, waga jest niezbędna. Skoro zdecydowaliśmy się już na odchudzanie, chyba nie warto robić tego w sposób chaotyczny, nie do końca świadomy – bo możemy nie zauważyć pierwszych zwiastunów i rzucić całe to odchudzanie w diabły, zanim nasze kilogramy zaczną znikać. Możemy też nie zauważyć w porę zagrożeń, związanych ze zbyt szybką utratą masy, Oponką itp. Możemy wreszcie przegapić moment, kiedy należy powiedzieć stop! koniec odchudzania; jestem już chudym grubaskiem – i już wystarczy.
Pamiętajmy, że niechciane skutki źle realizowanej diety redukcyjnej bywają często znacznie trudniejsze do naprawienia niż samo przeprowadzenie diety.
Wątpimy, czy bez wagi odchudzanie ma sens. Nie warto się bezsensownie męczyć, stresować.
Pamiętajmy jednak – niechęć do przebywania na wadze jest ściśle powiązana z posiadanym nadmiarem kg. I w pewnym momencie przemija. Wiemy to z doświadczenia.😊
No i oczywiście wnioski… Analiza sytuacji i dostosowanie swoich działań do tego, co waga pokazuje mają znaczenie fundamentalne. Bez wyciągania i wdrażania wniosków – przebywanie na wadze będzie tylko mile spędzonym czasem.
I niczym więcej.
Od-ważniej! Trochę o wadze i ważeniu
Trochę za zimno na częste kąpiele w jeziorach i kajak, więc czas trzeba było dzielić na łażenie po lesie i łażenie na kijach. Grzybów niewiele, trochę kurek… Jagód wcale… Łatwiej więc było dokonać wyboru: złapać kije i poleźć… Gdzieś.
Naszą ulubioną trasą, którą najczęściej chodzimy jest ścieżka rowerowa, wiodąca ze Sworów do Drzewicza, trasa o długości ok. 5 km. Równa, twarda nawierzchnia, kije się raczej nie ślizgają, niewielkie wzniesienia, parę zakrętów… Cały czas skrajem lasu, wśród drzew. Przyjemne.
Kilka razy poszliśmy tą ścieżką w drugą stronę, do Chocińskiego Młyna. Warunki podobne, jednak więcej rowerzystów. Nie stanowili oni żadnego zagrożenia. Jak dotąd, wszyscy użytkownicy korzystają ze ścieżki w pełnej symbiozie. Zarówno rowerzyści, jak i piesi: spacerowicze, amatorzy grzybów i nieliczni kijkarze. W Sworach królują rowery i kajaki, nordic walking raczej nie.
Gdy ścieżka rowerowa i Drzewicz nam się opatrzyły, szliśmy sobie na drugi brzeg Brdy, do wsi Zbrzyca. Pewnym urozmaiceniem były tu odcinki polnej, ale dość równej drogi. I ta cisza… Błoga, aż dzwoniąca w uszach.
Infrastruktura do nordic walking jest w Sworach wymarzona, więc trochę może dziwić znikoma ilość facetów o kijach. Zapewne z czasem się to zmieni, bo trasy są tu wygodne, równe – można też zboczyć w las i pomęczyć się trochę po leśnych kniejach… Każdy może znaleźć tu coś dla siebie, stosownie do upodobań, sprawności i – rzecz jasna kondycji.
Wróćmy jednak do narzędzi monitorowania naszej dietki. Krótki przegląd:
Z innych narzędzi tortur, oprócz ważenia, poddawaliśmy się kontroli częstotliwości posiłków i jadłospisu. Zwracając uwagę na zawartość naszego talerza, pilnowaliśmy, co akurat przy odchudzaniu jest dość oczywiste, by nie było na nim dań tłustych, smażonych na głębokim tłuszczu, o niebotycznym IG. Jednocześnie, ze wszystkich sił swoich, Ela urozmaicała menu…. Bez szczegółowych rozpisek, tygodniowych planowań itp. (chodziło z grubsza o to, by nie nadużywać składników podnoszących poziom glukozy, a także, by nie umrzeć z nudów, jedząc przez cały tydzień np. mizerię lub schab duszony z warzywami). W tej chwili jeszcze trudniej mówić o jakimś skrupulatnym monitorowaniu posiłków, bo wprowadzone zmiany są już naszym nawykiem. I nawet nie spostrzegliśmy, kiedy tak się stało. Wcześniej nie wiedzieliśmy, że dania smażone, panierowane, tłuste niekoniecznie są smaczne, a zapach smażonego oleju, smalcu, margaryny czy masła – niekoniecznie przyjemny. Albo raczej wydawało nam się, że jest inaczej. Szybko jednak zostaliśmy znanymi amatorami ryb gotowanych, duszonych mięs, rozmaitych surówek i gorzkiej czekolady. Okazało się, że ten element monitoringu diety wbrew pozorom bywa dość łatwy do zaakceptowania i stosowania. Wiemy jednak, że może być inaczej i z tego właśnie powodu go wymieniamy.
Naprawdę szybko można się nauczyć odbierania sygnałów organizmu, że warto coś przekąsić. Problem w tym, by były to stałe pory, a nie wynikające z zachcianek podjadania. Sam organizm też jest bardzo pojętny pod tym względem, bardzo łatwo wpada w stały rytm i dyskretnie, we właściwej porze przypomina o swoich potrzebach.
Bo tak naprawdę, to wszystko jedno, czy człowiek schudnie w tydzień 10 dekagramów czy 2 kilo. Ważne, by odbywało się to systematycznie i adekwatnie do indywidualnych możliwości dostosowawczych organizmu. Konieczność wyliczania, dodawania, odejmowania jest czynnikiem odstraszającym, ale zupełnie niekoniecznym (tak nam się przynajmniej wydaje i – o zgrozo, udało nam się to potwierdzić własnym przykładem zresztą). Wyjątek oczywiście stanowią sytuacje, warunkowane utrzymywaniem odpowiedniego poziomu insuliny. I wtedy nie ma zmiłuj. Liczyć wypada, jeżeli nie chce się przedwcześnie leżeć na pastwiskach niebieskich. A zatem Wielkie Odliczanie jest nieodzowne jedynie przy ostrej diecie glikemicznej, połączonej z koniecznością zażywania insuliny – nie zaś przy „zwykłym” odchudzaniu. Aczkolwiek narzędzie kontroli poziomu glukozy -glukometr też jest obecne – stosuje je tylko Darek.
No i jeszcze lustro… Jednak nie do napawania się swym widokiem, a głównie do sprawdzania stanu skóry. Lustro, które zwłaszcza dla panów może być instrumentem równie uciążliwym jak waga – jest doskonałym jej uzupełnieniem. Zwłaszcza, gdy wskazówka wagi zaczyna coraz wyraźniej przesuwać się w dół. I gdy odbywa się to szybko.
(Dzięki uprzejmości właścicieli Gościńca Ostoja w Lubieszewie).
(Dzięki uprzejmości właścicieli Gościńca Ostoja w Lubieszewie)
Okazały się jednak niewystarczające. Nie, nie dlatego, że jesteśmy tak wymagający i ambitni – powody są inne: trudno iść na taką siłownię np. w grudniu, a ponadto – urządzenia z reguły nie są tam wyposażone w regulatory obciążeń, pozycji etc., co sprawia, że dla osób ze schorzeniami kręgosłupa mogą się okazać wręcz niewskazane, zaś niezależnie od tego wszelkie ewolucje gimnastyczne wykonywane na nich, choćby i z największym samozaparciem, zapewne przyniosą efekty gorsze od oczekiwanych.
Podstawę stanowią jednak wspomniane siłownie pod dachem. Właśnie tam Ela odkryła w sobie duszę sportowca wyczynowego. Przypomnijmy: sieć siłowni tylko dla Pań, w abonamencie stała opieka trenera, zestawy ćwiczeń uwzględniające nawet indywidualne schorzenia klubowiczek, możliwość uzyskania porady dietetyka, systematyczne bilanse masy ciała – słowem bardzo spersonalizowane podejście do klientek; kapitalna sprawa przy niewygórowanej cenie karnetu; Darek też nawet zaczął kombinować jak tam przeniknąć; jednak depilacja łydek, blond peruka i mówienie piskliwym głosem nie na wiele się zdało: został zdemaskowany i psem poszczuty; a teraz poważnie: idea takiej siłowni jest fantastyczna i szkoda, że nie istnieją analogiczne – męskie. I widać to zresztą po wynikach. Te osiągane przez Elżbietę są znacznie lepsze, bardziej widoczne.
Nie będziemy przedstawiać szczegółowych instrukcji, technik wykonywania ćwiczeń. Nie jesteśmy ekspertami, nie czujemy się kompetentni, zwłaszcza że w sieci można znaleźć naprawdę wiele wartościowych materiałów, opracowanych przez profesjonalistów. Wszystko zależy od celów, jakie chcemy osiągnąć. Inaczej powinien postępować ktoś, kto jedynie chce zrzucić parę kilo, inaczej ktoś, komu znudziło się być chuderlakiem i zachciało mu się zostać domowym strongmanem lub ciotecznym praprawnukiem niejakiego Heraklesa (zwanego dla niepoznaki Herkulesem) – jeszcze inaczej osoby, które odkryły w sobie talent rzeźbiarza i z braku marmuru rzeźbią swoje ciała. Osobną bajkę stanowią ci wszyscy, którzy przygotowują się do startu w zawodach kulturystycznych lub innych konkursach piękności (np.męskiej). A zatem od celów zależy zakres i charakter treningów (wolne ciężary?, cardio?, maszyny siłowe?) Można też zacząć realną (nie tylko wirtualną) współpracę z trenerem personalnym. My takich ambicji nie mamy. Ćwiczymy sobie dosyć lajtowo, głównie po to, by nie przypominać baloników, z których uszło powietrze. Ograniczymy się zatem do stwierdzenia, że siłownia nie jest już skupiskiem pozbawionych szyi, wygolonych, tatuowanych gentlemanów o wymiarach szafy trzydrzwiowej, ponurych spojrzeniach, którzy traktują trening, jak naukę wojennego rzemiosła. Owszem, zdarzają się osobnicy budzący niejakie obawy, lecz zupełnie nie przejawiają krwiożerczych instynktów i okazują się całkiem sympatycznymi ludźmi.
Nawet, gdy człowiek jest świetnie przygotowany teoretycznie – trudno w momencie w 100% kontrolować siebie – owe przeprosty, zbytnie odchylanie się do tyłu lub zaokrąglanie pleców, dynamikę ruchów, czyli wszystko to, co powoduje, że z wielkim wysiłkiem młócimy powietrze – i nic poza tym. Dlatego też dobrze ćwiczyć w parach lub korzystać z opieki trenera.
Ale szybko nadszedł czas na kolejne odkrycia: jakaś nagle wystająca nie wiadomo skąd, guzowata część mostka, zapadnięta klata jak u skrzata, zapadający się brzuch i fałdy lekko obwisłej skóry na nim, marne, zwiotczałe niby-mięśnie. Skinny fat to chyba jeszcze nie było, nawet ów brzuch był przez lekarzy oceniany jako niezbyt obwisły – jednak Kolega Dariusz stał się nagle chuderlawym człeczyną i to w dodatku dość słabowitym. Zupełnie nie wzbudzał respektu na ulicach. A zatem – w perspektywie pojawiła się groźba przymusu uczęszczania na… Hmm…
Inne doświadczenia ma Ela, co może nieco dziwić, gdyż przecież stosowaliśmy te same sposoby, jedliśmy to samo w skali 1:1 – ilościowo i jakościowo… Wszystko tak samo, A jednak u Koleżanki Elżbiety efekty jej diety nie były tak radykalne. Na łazienkowej wadze wyglądało to jeszcze nieźle. Wizualnie jednak, zwłaszcza w porównaniu z Darkiem… (oczywiście w aspekcie zmniejszania masy ciała, nie zaś estetycznym) już nieco gorzej.
Nie one jednak okazały się cezurą. Przełom nastąpił w momencie, gdy Ela odkryła swoje talenty sportowe w pewnym typowo babskim klubie (sieć siłowni tylko dla Pań). Po sprawdzeniu swych możliwości w owym klubie, Elżbieta wpadła w zachwyt. Zaczęła tam systematycznie uczęszczać i szybko pojawiły się efekty. Kilogramy zaczęły tracić się same, wreszcie zdecydowanie szybciej. I był to ubytek bardzo proporcjonalny, sylwetka Eli stała się smuklejsza, nawet chód zrobił się lżejszy, niemal baletowy. Najważniejsza jednak jest poprawa jej samopoczucia i znacznie rzadsze ataki bólu.
Nie od razu to nastąpiło. Musieliśmy pokonać dość duży opór materii. Naszej materii. W nas. Nie bardzo potrafimy wytłumaczyć jak to się stało, że staliśmy się osobnikami w miarę aktywnymi.
Przecież tak bardzo lubiliśmy gry komputerowe, telewizor i popołudniowe drzemki… Wydawało się, że nic i nikt nie zmieni naszych obyczajów… Przecież od czasu do czasu uprawialiśmy rolę na działce…
A może przyczyną niechęci do aktywności fizycznej było nasze zupełnie irracjonalne przekonanie, że dieta i ruch to alternatywne sposoby odchudzania? Może nieco zabobonne przeświadczenie, że państwu w naszym wieku nie wypada hasać po okolicy w pstrokatych sportowych szarawarach, nie mówiąc o staczaniu ciężkich walk gimnastycznych po lokalnych siłowniach? Bo tuptanie za kosiarką na działce i skubnięcie chwasta lub innego badylka w zupełności wystarczy? A może było to po prostu prozaiczne, pospolite lenistwo? Cóż…
Któregoś pięknego sierpniowego poranka zameldowała się na odkrytej siłowni, w celu uskutecznienia porannej gimnastyki. Towarzyszył jej Klub Kibica w postaci sceptycznie nastawionego męża. I tak przez kilka dni…
A potem ćwiczyliśmy już razem. 
